MOTOR KONTROL VE İŞLETİM SİSTEMİ - 1

İçten yanmalı motorların tam verimli bir şekilde çalışabilmesi için artık bir motor kontrol ünitesine sahip olması gerekmektedir. Motor kontrol ünitesi motorun belli bölgelerinden sensörler vasıtasıyla aldığı bilgileri işleyerek aktüvatörleri harekete geçiren yakıt ve ateşleme durumlarını ayarlayan bir sistemdir. Motor işletim sisteminin ana malzemesi motor kontrol ünitesidir.

Motor kontrol ünitesi olan araçlarda arızacılık işlemleride OBD portuna bağlanan arıza tespit cihazları ile yapılır. Bu şekilde arıza bulmak daha kolaydır. Arıza tespit cihazlarının verdiği arıza kodları tam olarak arızayı tespit etmez! Arızanın oluşabileceği bölgeyi belirtir ve usta kişi bu kodlar sayesinde arıza tespitini yapar.



Şimdi bu sensörleri tanıyalım;

EKSANTRİK MİLİ KONUM SENSÖRÜ : Kam mili pozisyon (konum) sensörünün görevi; kam milinin pozisyonu ECU’ya göndermektir. Kam mili konum sensörü Hall-etkisi prensibine göre çalışır.

Kam mili pozisyon sensörünün genellikle 3 terminali bulunur. Bu terminallerde bir tanesine besleme voltajı, bir tanesi şase ve diğeri ise sinyaldir. Bazı araçlarda doğrudan motor kontrol ünitesine bağlandığı gibi bazılarında da besleme voltajını sigorta kutusundan alır. Kontrol esnasında gelen voltaj ve şase bağlantıları ölçülebilir. Ancak sinyal hattı osilaskop ile kontrol edilir.

KRANK MİLİ KONUM SENSÖRÜ : Krank mili pozisyon sensörünün görevi, krank milinin pozisyonunu ve hızını motor kontrol ünitesine iletmektir. Krank miline bağlı olan volan dişlisinden veya otomatik araçlarda saç malzemeden diş sayısına göre okuma yapar . piston konumuna göre ateşleme ve enjeksiyon durumlarını ayarlaması için hem kam mili pozisyon sensörü hem de krank mili pozisyon sensörü motor kontrol ünitesine sinyal gönderir.

Krank mili pozisyon sensörünün genellikle 3 terminali bulunur. Bu terminallerde bir tanesine besleme voltajı, bir tanesi şase ve diğeri ise sinyaldir. Bazı araçlarda doğrudan motor kontrol ünitesine bağlandığı gibi bazılarında da besleme voltajını sigorta kutusundan alır. Kontrol esnasında gelen voltaj ve şase bağlantıları ölçülebilir. Ancak sinyal hattı osilaskop ile kontrol edilir.

OKSİJEN SENSÖRÜ : Oksijen sensörünün görevi egzoz gazındaki oksijen miktarını belirlemek ve motor kontrol ünitesine bu konuda sinyal göndermektir. Bu şekilde yakıt hava karışımı ideal düzeyde ayarlanır.

MANİFOLD MUTLAK BASINÇ SENSÖRÜ : Mutlak basınç sensörünün görevi, motor yükünün algılanmasını sağlayan en önemli senörlerden biridir. 

Mutlak basınç sensörü, emme manifoldundaki vakum miktarını algılayarak, bu vakum miktarıyla orantılı olarak bir sinyal üretir. Motor kontrol ünitesi (ECU), bu bilgileri ateşleme avansını ve yakıt enjeksiyon miktarını ayarlamak için kullanır.

Analog mutlak basınç sensöründe 3 tane bağlantı ucu vardır. ECU'den 5 voltluk bir referans gerilimi ,Şasi (-) ucu, Geri dönüş sinyal ucu. Eğer sensör soketi 4 pinliyse (uçluysa), havanın sıcaklığını da ölçüyor demektir. 

Kontak açık ve motor çalışmıyor: çıkış voltajı 4 - 4,5 volt (yaklaşık 4,5 volt) olmalı. Eğer voltaj 0-0,3 volt kadar çok az veya 5 volt gibi çok fazlaysa, sensör bozuktur. Motor rölantide çalışıyor:  Çıkış voltajı 0,5 volt ila 2 volt arasında olmalıdır. (bkz katalog değerine)