MOTOR KONTROL VE İŞLETİM SİSTEMİ - 3

PM SENSÖRÜ : Particul mater (parçacık maddesi) yani kısaca pm sensörü, DPF in izlenmesi için kullanılır. DPF i arıza bakımından kontrol eder.

DPF BASINÇ SENSÖRÜ: Diferansiyel basınç sensörü dpf in alt ve üst tarafındaki basınçları ölçer.

Motor kontrol ünitesi (ECU), partikül filtresinin doluluk miktarını, egzoz gazı basınç farkı sensöründen gelen sinyaller sayesinde ve egzoz gazının debisinin hesaplanmasıyla algılar. Egzoz gazı basınç farkı sensörü, egzoz basıncını iki ayrı noktadan ölçer; partikül filtresinin girişindeki basınç, ve filtrenin çıkışındaki basınç. Basınç farkı yoksa, partikül filtresi dolmamış, basınç farkı fazlaysa filtre dolmuş demektir.

Partikül filtresinin doluluk oranının hesaplanmasında, motora giren havanın kütlesi, egzoz gazının sıcaklığı ve egzoz gazının debisi ECU tarafından hesaplanır, basınç farkı da hesaba katılarak bir yorumlama yapılır.

YAĞ BASINÇ SENSÖRÜ : Yağ müşürü ya da yağ basınç anahtarı ismi de verilen, yağ basınç sensörünün görevi motor yağ basıncını ölçerek EKÜ ye bildirir. Yağ filtresi yakınlarına ana yağ kanalı üzerine yerleştirilmiştir.

YAĞ SEVİYE SENSÖRÜ : Motor yağı seviye sensörü motor yağı seviyesinin hesaplanması için gereken sinyalleri ECU’ye iletir.

YAKIT FİLTRESİ SU SENSÖRÜ : Yakıt filtresi su sensörü yakıt filtresinin altına monte edilmiştir ve yakıt içerisindeki suyu algılar.

İçten yanmalı motorumuzun üzerindeki sensörleri ve görevlerini anlattık. Şimdi bu sensörlerden gelen sinyaller motor kontrol ünitesinde işlendikten sonra sıra aktüvatörlerin çalışmasına geldi.

Daha önce motor üzerindeki sistemleri açıklarken bu aktüvatörlere değinilmişti fakat tekrar açıklamakta fayda var.

ELEKTRONİK GAZ KELEBEĞİ : Motor kontrol ünitesinden aldığı bilgiler doğrultusunda motora alınacak hava miktarını ayarlar.

Gaz pedalına nekadar basıldığını algılayan motor kontrol ünitesi diğer sensörlerden aldığı bilgiler doğrultusunda elektronik gaz kelebeği motoruna hareket verir. Yani klapeyi açıp kapatır.

ENJEKTÖRLER : Silindir içerisine yakıt püskürten parçaya enjektör denir. Enjektörden eskiden mekanik olarak çalışırdı. Şimdiki enjektörler tamamen motor kontrol ünitesinden aldığı bilgiye göre çalışır.

ATEŞLEME BOBİNLERİ : Ateşleme bobinleri, en son teknoloji kullanılarak üretilen direkt ateşlemeli benzinli motorlarda, her bir silindir için ayrı ayrı buji kafalarına takılmış olan ve 30 bin voltluk gerilim üreterek bujilerde kıvılcım oluşmasını sağlayan elektronik parçalardır. Bağımsız (direkt) ateşleme sistemine sahip motorlarda her bujinin tepesinde kendi ateşleme bobini vardır.

EGR SİSTEMİ : Azot oksit (NOx) oluşumunu azaltmak amacıyla, bir miktar egzoz gazı tekrar emme manifolduna gönderilir, bunu yapan sisteme EGR sistemi denir.

YAKIT BASINÇ REGÜLATÖRÜ : Common rail yakıt yüksek basınç regülatörü, ECU kumandasında çalışan bir elektrovalftir. Regülatör, enerji verildiğinde kapalı konumda kalıp, basıncın yüksek kalmasını sağlamaktadır, bu sebeple enerji verilmediğinde rail hattında yeterli yakıt basıncı oluşamaz.  Motorun çalışması için  railde yaklaşık minimum 300 bar yakıt basıncı olmalıdır. Rail hattında yeterli yakıt basıncı oluşmadığında, ECU bunu basınç sensörüyle algılar ve motorun çalışmasına izin vermez